กลวิธีในการขับร้องหมอลำ

STRATEGIES FOR SINGING MO LAM

Abstract

           การวิจัยเรื่องกลวิธีในการขับร้องหมอลำมีมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นมา ประเภทและคุณค่า รวมถึงกลวิธีในการขับร้องหมอลำ โดยใช้วิธีการศึกษาจากเอกสารและเก็บรวบรวมข้อมูลภาคสนาม ด้วยการสำรวจ สังเกต สัมภาษณ์ผู้รู้จำนวน 7 คน ผู้ปฏิบัติจำนวน 5 คน จากเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบสำรวจ แบบสังเกต และแบบสัมภาษณ์ที่มีโครงสร้างและไม่มีโครงสร้าง และนำเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์

           ผลการวิจัยพบว่า 1) หมอลำนับเป็นเป็นอาชีพอย่างหนึ่งที่ต้องใช้ศิลปะการขับร้องชั้นสูงด้วยเหตุที่หมอลำมีจุดเด่นในหลายด้าน เช่น ความไพเราะของท่วงทำนองลำ ปฏิภาณและไหวพริบในการโต้ตอบหรือแสดงเป็นเรื่องราว เนื้อหากลอนลำมักจะแทรกคำกลอน ที่เป็นสุภาษิต คำคม ตลอดจนการให้ความรู้ทั้งด้านคดีโลกและคดีธรรม จึงทำให้หมอลำเป็นการขับร้องชั้นสูง มีความสำคัญในเชิงประวัติศาสตร์ ได้รับความนิยมตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน หมอลำมีบทบาทในการมอบคุณค่าให้แก่สังคม หมอลำในลักษณะของบทเพลง เน้นการโต้ตอบทางคดีโลกและทางคดีธรรม บทบาทของหมอลำต่อชุมชนในด้านการให้ความบันเทิง บทบาทด้านเผยแพร่ศาสนาและรักษาบรรทัดฐานของสังคม บทบาทสะท้อนให้เห็นประเพณีวัฒนธรรมชุมชนในท้องถิ่นเป็นสื่อพื้นบ้านรวมถึงการสร้างเอกภาพทางการเมืองและความคิด 2) กลวิธีในการขับร้องหมอลำของหมอลำฉวีวรรณ ดำเนิน และ หมอลำ ป.ฉลาดน้อย เป็นผู้ที่มีความสามารถด้านน้ำเสียง คำร้อง การเอื้อน จังหวะ การหายใจ และอารมณ์ ที่มี่ความสามารถสูง มีกระแสเสียงในการลำที่ ไพเราะ ก้องกังวาน คุณภาพของเสียงชัดเจน มีการแทรกเอื้อนในระหว่างบทขึ้นอยู่กับบทกลอนลำแบ่งจังหวะตามลักษณะโครงสร้างคำประพันธ์ กลอนลำ ใช้เทคนิคในการเสริมคำ ซ้ำคำ ทำให้บางวรรคมีจังหวะมากกว่าที่กำหนด การหายใจ ขณะร้องเสียงต่ำจะไม่หายใจแรง หลีกเลี่ยงการหายใจทางปากมีเทคนิควิธีการลักการหายใจในระหว่างการเอื้อนเสียงเล่นลูกคอ และ มีความสามารถสื่อความหมายของกลอนลำจดจำกลอนลำได้แม่นยำ จึงทำให้การแสดงอารมณ์และท่าทางมีความสมจริงตามท่วงทำนอง เนื้อหา